Mẹ động kinh, bố tâm thần nuôi con học sinh giỏi Quốc gia

‘Anh con trai đầu là 1 trong 6 học sinh đi thi đội tuyển học sinh giỏi toán Quốc gia, cô em thì năm nào cũng là học sinh giỏi. Hai vợ chồng tôi tự hào lắm, vui vì con không bị bệnh giống bố mẹ’, chị Quy xúc động tâm sự.

11h, thấy trên đường từng đoàn học sinh đang tan học về nhà, anh Phạm Văn Hinh (50 tuổi, tại thôn Chế Chì, xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên) vội vàng dựng chiếc xe đạp cũ trong chòi chăn vịt lên để đạp về nhà cách đó chừng 2 km, kịp giờ nấu cơm cho vợ con.

Nhìn bề ngoài, anh Hinh không khác người bình thường, nhưng thực chất anh mắc bệnh tâm thần phân liệt. Thấy khách lạ, anh Hinh chào hỏi nhiệt tình, cười nói mời khách vào nhà.

Ngôi nhà nhỏ của anh Hinh.

Vừa dựng xe vào đống lóng (củi vụn người ta làm rổ giá bỏ đi – PV) mới mua, anh khoe “mua có 120 nghìn thôi mà nấu cả năm chẳng hết”, rửa vội mặt, rồi chạy nhanh ra vườn rau muống xanh non để hái vào nấu cơm. Thường ngày anh Hinh chỉ quanh quẩn làm cỏ ở ruộng, trồng cần nước nhưng mấy hôm nay cần chưa thu hoạch, rảnh việc anh lại đi trông vịt hộ em gái.

Khách hỏi đến cậu con trai, anh Hình liền cười tươi mà khoe: “Nó học giỏi lắm, nhiều bằng khen trong nhà ấy, nhưng chẳng rõ môn gì, cứ thấy nhiều người khen thôi”, xong anh lại khoe ngay về cô con gái: “Đứa út nó cũng không giỏi lắm, nhưng không bằng anh nó”, nói xong anh lại cười.

Tầm khoảng 30 phút sau, vợ anh – chị Hoàng Thị Quy, 44 tuổi lái chiếc xe Cup 82 về nhà. Mấy hôm nay rau hết, chị nhận đi làm phụ hồ, mỗi ngày được trả 200 nghìn đồng. Sức khỏe yếu, lại ít làm việc nặng, vừa dựng xe xuống người phụ nữ vội ngồi sụp xuống bậc thềm, thở không ra hơi.

Hai số phận kém may mắn nương tựa vào nhau

Tâm sự về tình yêu của 2 anh chị, chị Quy kể, 2 vợ chồng chị lấy nhau ngót nghét cũng 19 năm, đến nay đã có 2 mụn con, đứa con trai đầu là Phạm Văn Thông đã học lớp 11, con gái út tên Phạm Thị Thương năm nay lên lớp 6. Cả hai con đều học giỏi, ngoan ngoãn, nghe lời bố mẹ.

Bản thân chị mắc chứng động kinh từ ngày còn đi học. Độ lớp 3-4 khi đang học trên trường, chị đột nhiên giật đùng đùng rồi bất tỉnh nhân sự, khi đi khám mới phát hiện mắc chứng động kinh. Liên tục uống thuốc, kiêng khem đủ thứ nhưng học hết lớp 7, chị nghỉ học vì bệnh tật thường xuyên tái phát, việc học luôn bị ngắt quãng.

“Có lần khi đang đạp xe ở ngã tư phố Giác (Hưng Yên) đột nhiên tôi ngã lăn xuống đường, gãy hết phần răng cửa. Hay có lúc đang đi trên đường, tôi đột nhiên nhào xuống ao, may mắn có người vớt kịp. Từ đó, hễ đi đâu xa, chị đều có người đi cùng. Bệnh tật nên tôi chưa đi đâu xa, có xa nhất là lên TP Hưng Yên cách nhà 10 km”, chị Quy nói.

Lớn lên mặc cảm bản thân, không muốn trở thành gánh nặng của ai, chị Quy quyết không lấy chồng, ở nhà giúp mẹ làm ruộng. Mãi đến năm 28 tuổi, được người thân liên tục động viên “lấy chồng để xin lấy đứa con, sau này về già còn có người đỡ đần”, nghe xuôi xuôi, chị mới đồng ý.

Nhắc đến con trai, con gái, anh Hinh cười hề hề.

Qua mai mối, chị Quy gặp chồng mình bây giờ, khi ấy anh Hinh đã 30 tuổi, nhà ở thôn Ché, xã Dị Chế. Bố mẹ anh Hinh có 5 người con nhưng mỗi anh mắc chứng tâm thần phân liệt, từng lấy vợ nhưng chưa kịp có con thì vợ đã bỏ đi.

“Chúng tôi lấy nhau chưa phải vì tình yêu, vì thấy nhà tôi bị bệnh nhưng hiền lành, cục mịch, tôi tặc lưỡi đồng ý. Còn chồng tôi khi ấy bảo tôi không xinh nhưng tôi đồng ý thì lấy. Lúc đến nhà tôi, người ta toàn bảo ‘Hinh tồ’, anh ấy cũng chẳng nói gì, chỉ cười hề hề”, chị Quy kể.

Đang kể dở, anh Hinh đã nấu xong bữa cơm có rau muống luộc, chút giò kho và nồi cơm nóng hổi. Lúc ấy cũng kịp lúc cậu con trai đầu Phạm Văn Thông đang học lớp 11 trường THPT chuyên tỉnh Hưng Yên về nhà. Bình thường Thông sẽ mang cơm lên trường ăn để nghỉ ngơi cho buổi học chiều, tối mới về vì trường cách nhà 10 km. Nhưng hôm nay em không có tiết học chiều nên tranh thủ về nhà giúp bố mẹ và học bài.

Ăn cơm xong, chị Quy lại ra tiếp khách, chị kể tiếp, năm 2002, hai vợ chồng kết hôn, không một tấm ảnh cưới, đến bộ đồ đi đón dâu chú rể mặc cũng là đồ mua chịu. Hôn lễ được tổ chức chóng vánh vì sợ cô dâu đột nhiên lăn đùng ra lại không may. Thời gian đầu, hai vợ chồng ở với bố mẹ chồng, nhưng sau đó nhờ bên ngoại giúp đỡ, vợ chồng chị mua được mảnh đất nông nghiệp ở rìa làng để ra ở riêng. Người cho chịu công, người đồng ý khất nợ tiền vật liệu, căn nhà cấp 4 rộng chừng 40 m2 được đựng lên.

Ngày chưa lấy vợ, anh Hinh chẳng biết làm chuyện gì, chẳng chịu nghe ai nói, nhưng từ khi có vợ, người đàn ông ngờ nghệch bắt đầu “hiểu chuyện” hơn. “Hồi đầu anh chẳng biết làm gì cả, tôi toàn phải đi cùng để chỉ tận tay. Ban đầu anh nhổ cỏ nhổ cả mạ, sau vợ lại chỉ cách phân biệt mạ với cỏ lồng vực, khi cấy phải dúi mạ ra sao, đứng tát nước thế nào cho đúng. Người thường mỗi ngày cuốc được 5 miếng ruộng thì anh chỉ được 1 miếng. Người thường mỗi ngày nhổ được 100 bó mạ thì anh chỉ được 30 bó. Người thường mỗi ngày gặt được cả sào thì anh chỉ được 2 miếng. Thực ra anh làm không bằng mình làm rốn, nhưng còn hơn anh chẳng giúp được gì”, chị Quy nhớ lại.

Có đợt vợ con ở nhà chờ mà chồng đi làm đồng đến 20-21h vẫn chưa về, sợ chồng bị cảm chị hốt hoảng đi tìm, nhưng tất tả ra đến đồng vẫn thấy chồng đang lần sờ dưới ruộng vì không thể phân biệt “sớm tối”. Từ đó chị lại dạy hễ thấy người ta về thì mình về, trời tối là lên bờ.

Việc đồng áng đã chỉ, việc nhà cũng bắt đầu từ con số 0. Vợ chỉ anh cách đo mực nước bằng đốt ngón tay, bữa thì nhão nhoét, bữa sượng sống nhưng dần cũng quen. Người ngoài nói chưa chắc anh đã nghe, nhưng vợ bảo thì lại răm rắp.

Bình thường buổi trưa chỉ có 3 người vì Thông đi học cách nhà 10 km.

“Nhiều lúc cứ nghĩ mình bệnh tật mà lại kiêm cả làm mẹ chồng, quả thực rất sầu não, khổ tâm. Nhiều lúc cứ nghĩ bỏ cuộc, nhưng nhìn anh hiền lành, chưa bao giờ đánh đập, chửi bới vợ con, tôi lại không nỡ”, chị Quy kể.

Vài năm trở lại đây, “Hinh tồ” ngày nào đã mau miệng hơn, thậm chí còn biết khoe con học giỏi với hàng xóm, họ hàng, trong bữa ăn đã biết nhường đồ ăn ngon cho con, đến giờ là về lo cơm nước cho vợ, thậm chí còn tự ký được tên mình do vợ dạy dù không biết chữ…. Duy chỉ việc chưa thể đếm quá 10 con số và không biết tiêu tiền.

Các con là động lực và lẽ sống

Ở với nhau nhiều người đồn “Hinh tồ” chắc không sinh được con, lúc ấy chị Quy cũng lo, và có suy nghĩ: “Nếu kết hôn 2 năm mà không có con thì chị sẽ về nhà ngoại cho anh lấy vợ khác”. Nhưng trời thương, kết hôn được một năm rưỡi chị Quy hét lớn khi biết mình mang bầu, còn người chồng thì ậm ừ, chẳng rõ vui hay buồn. Suốt 9 tháng sau đó, người phụ nữ chỉ ở trong nhà, có gì ăn nấy vì sợ không may phát bệnh có khi mất cả mẹ lẫn con.

Nhìn 2 đứa con ngồi quanh, vuốt đầu đứa út, chị Quy kể tiếp, hồi sinh con, nhà nghèo nên chỉ có mắm, có muối nấu bột cho con, vậy mà các con vẫn khôn lớn, khỏe mạnh. “Ngày đầu sinh con, thấy con ngoan hiền, ít quấy khóc tôi sợ con giống bố, nhưng ngày bắt đầu đi học, thấy cô giáo khen con thông minh, tiếp thu tốt tôi mới yên lòng. Đến nay cả hai anh em đều đạt học sinh giỏi. Thằng anh còn được tỉnh chọn đi thi học sinh giỏi môn toán Quốc gia, đứa em thì năm nào cũng đạt học sinh giỏi, lúc ấy tôi vui và sung sướng”, chị Quy tự hào khoe.

Từ nỗi sợ con giống bố mẹ, hiện tại chị Quy tự hào khoe 2 con ngoan ngoãn, học giỏi, bình thường như bao đứa trẻ khác.

Năm lớp 7, Thông đạt giải 3 cấp huyện môn toán, đến năm lớp 9 đạt giải khuyến khích cấp huyện môn toán. Đặc biệt, trong kỳ thi vào lớp 10, Thông đỗ lớp chuyên toán của trường THPT chuyên Hưng Yên, đứng thứ 4 toàn trường. Đến đầu năm lớp 11 (tháng 8/2020), Thông vinh dự khi là 1 trong 6 học sinh chuyên toán vào đội tuyển thi học sinh giỏi Quốc gia. Nhưng Thông thiếu một chút may mắn để đạt giải.

Ngoài học giỏi, Thông và Thương đều rất ngoan, ngoại trừ những lúc đi học trên trường, khi về nhà hai em lại giúp bố mẹ quán xuyến việc nhà, chẳng mấy khi ra ngoài chơi. Là con trai nhưng Thông chẳng ngại việc, sau giờ học em lại ra ao giúp mẹ rửa rau, và canh sợ mẹ ngã, lắm khi không có rau em lại giúp mẹ làm mành, chọc tâm sen… Từ bé đến lớn, cả hai anh em chưa từng đòi hỏi bố mẹ phải mua đồ đạc hay sắm quần áo mới.

Nhà nghèo, Thông cũng chẳng xin mẹ đi học thêm, thậm chí mẹ có ngỏ lời khuyên đi học thêm, em vẫn nhất quyết từ chối. Còn em gái cũng tự học, góc học tập của em là cái bàn nhỏ uống nước của gia đình, mỗi tối Thương cứ ngồi bệt xuống sàn nhà mà cắm cúi học, bài nào khó lại hỏi anh. Thương viết chữ rất đẹp, vẽ cũng đẹp.

Thương ngoan ngoãn, hiểu chuyện.

Nhìn 2 con học giỏi, chị Quy luôn lấy đó làm động lực, nhưng 2 vợ chồng chỉ có vài sào ruộng nên cũng chỉ đủ gạo ăn. Chồng thì ngờ nghệch bảo đâu làm đấy. Chị Quy một tay gánh vác gia đình, lăn lộn đủ nghề, từ việc trồng cần nước đem ra chợ lớn bán buôn từ 3-4 giờ sáng, đến làm mành, chọc tâm sen, phụ vữa. Công việc vất vả, đôi lúc chồng bướng, không kiếm đủ tiền cho con ăn học, chị Quy lại khóc thầm trong đêm. Nhưng khóc xong thì thôi, ngày hôm sau lại lao vào kiếm cơm.

“Đến đợt vào mùa thu hoạch cần, vợ chồng phải hái từ hôm trước, sau bà ngoại sang phụ nhặt rễ, bó rau, đến 3-4 giờ sáng hôm sau lại mang ra chợ đầu mối để bán. Mọi năm rau được giá, bán buôn 5-7 nghìn đồng/mớ. Nhưng năm nay thất thu, bán 2-3 nghìn chẳng ai mua. Thu nhập bó hẹp, mỗi tháng khoảng 2-3 triệu đồng cộng thêm tôi đi phụ vữa, chọc tâm sen thuê, thì cũng chỉ vừa đủ sống “, chị Quy thở dài.

Ngay từ khi học lớp 1, năm nào Thông cũng được học sinh giỏi, giữ top đầu của lớp.

Hỏi ước mơ của bản thân, Thông nói sẽ “làm bác sĩ” để có thể chăm sóc được cho bố mẹ, nhưng trước mắt là thi đỗ vào Học viện Quân Y vì có thể giảm tải gánh nặng học phí chi trả cho gia đình.

Nhắc về “chuyện bố mẹ bị bệnh em có ngại với bạn bè không”, Thông khẳng khái nói: “Em chưa từng xấu hổ về bố mẹ mình. Có bố mẹ mới có 2 anh em em của ngày hôm nay. Em tự hào về gia đình mình”.

Ngày nhận thư chúc mừng của Giám đốc Sở Giáo dục Hưng Yên khi được vào đội tuyển toán Quốc gia, chị Quy mừng ra nước mắt vì con trai có thành tích cao trong học tập, còn bố vẫn thờ ơ vì không biết đó là gì.
“Tin ‘thằng Thông được vào đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia lan ra khắp làng’, ai nấy gặp cũng đều chúc mừng, tán dương, tôi tự hào lắm. Chỉ mong sao con trai có thể thi đỗ đại học, làm ngành nghề yêu thích để thoát khỏi lũy tre làng, điều mà trước giờ vợ chồng tôi chưa dám nghĩ tới”, chị Quy ngước nhìn xa xăm.

Ngày cầm thư chúc mừng của con chị Quy vui sướng, tự hào về Thông.

Lê Liên